Τα ποιητικά, Τεύχος 1ο, Μάρτιος 2011

Το 1922-23, μέσα σε μια μόλις διετία, είχαν εκδοθεί τέσσερις ποιη­τικές ανθολογίες νέων ποιητών από νέους ποιητές, σηματοδοτώ­ντας την τάση μιας εποχής. Αν συμπεριλάβουμε και τους νέους πεζογράφους και διευρύνουμε το χρονικό διάστημα, μέσα σε μια δεκαετία είχαμε τότε επτά ανθολογίες. Φαίνεται ότι το γύρισμα του αιώνα, πά­ντα μεταιχμιακό, στρέφει τους προβολείς στους νέους, ως εκφραστές του νέου. Ή μάλλον, στις εποχές αυτές οι νέοι ποιητές πολλαπλασιάζονται εκφράζοντας αυτή την αγωνία του καινούργιου, αυτή την ανα­ζήτηση, κι επιβάλλουν την παρουσία τους. Όπως και να ’χει, από το 2000 και μετά, λίγο πριν λίγο μετά, παρακολουθούμε μια έξαρση στην ποιητική παραγωγή των νεότερων, η οποία όπως φαίνεται συνεχίζεται αμείωτη. Οι καιροί έχουν βέβαια αλλάξει και δεν χρειάζεται να φτιάξει η ίδια η νέα γενιά τις ανθολογίες της - παρότι σε ένα βαθμό γίνεται κι αυτό υπό μία έννοια στα διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Η πρώτη ελληνοαγγλική ανθολογία κυκλοφόρησε το 2009, «Hellenica: το καινούργιο εντός και πέραν της γλώσσας» (Γαβριηλίδης)· λίγο αρ­γότερα ξεκίνησαν να δημοσιεύονται ποιήματα και των νεότερων στο περιοδικό «Απηλιώτης» του ΕΚΕΜΕΛ (www.apiliotis.gr)· ακολούθησε η γαλλική ανθολογία του Μισέλ Βόλκοβιτς (www.publie.net, 2010)· και τώρα έχουμε 30 ποιητές κάτω από 30 χρονών, σε επιλογή Ντίνου Σιώτη και Γιώργου Μπλάνα. Οι νέοι βρίσκονται στο επίκεντρο του ποιητι­κού πεδίου, αγκαλιάζονται από τους πρεσβύτερους, διεκδικούν την ιδι­αιτερότητα τους. Κι όσο κι αν η ποίηση δεν γίνεται πρωτοσέλιδο, ακο­λουθεί μια σταθερή και βέβαιη πορεία.

Τριάντα νέοι ποιητές λοιπόν, πολύ νέοι κάποιοι, μόλις είκοσι χρο­νών, κι άλλοι λίγο μεγαλύτεροι, μπορεί να γράφουν και δέκα χρόνια ήδη. Πολλούς από αυτούς τους «παλαίμαχους» τους έχουμε συναντή­σει ήδη στις προηγούμενες ανθολογίες, αλλά είναι άλλη η αίσθηση να τους διαβάζει κανείς σε νέο πλαίσιο. Τριάντα διαφορετικές φωνές, κα­μιά δε μοιάζει με την άλλη, αλλά συγκροτούν όλες μαζί μια εικόνα πε­ρί του πώς ορίζεται η ποίηση σήμερα, ποια τα όρια και περιθώριά της, όπως υπογραμμίζει ο Γιώργος Μπλάνας. Οι συλλογικότητες που έχουν διαμορφωθεί όλον αυτόν τον καιρό στο πεδίο της νεότερης ποίησης, στις οποίες συμμετείχαν και αρκετοί από τους νεότατους ποιητές, τονίζουν ακόμη περισσότερο τη διασπορά των τρόπων και των προθέσεων. Αν ισχύει όντως ότι στο σύνολό τους οι τριάντα αυ­τοί νέοι ποιητές απορρίπτουν έναν εύκολο, φορμαλιστικό μοντερνι­σμό, τα γεροντίστικα τερτίπια του, όπως διατείνεται ο Μπλάνας, σί­γουρα αυτό γίνεται σε διαφορετικό βαθμό για τον καθέναν τους και κυρίως με διαφορετική, μεγαλύτερη ή μικρότερη, επίγνωση. Ενώ εξί­σου ισχύει νομίζω ότι όλοι μετέχουν κατά τρόπο ασύνειδο σχεδόν στους τρόπους του μοντερνισμού, που έχει σφραγίσει την ποίηση του 20ού αιώνα.Έτσι, όποια ρομαντική, συμβολιστική, μπητ, ροκ και ραπ τάση εκφέρεται καλώς ή κακώς μοντερνιστικά κι αν αμφισβητεί τον μοντερνισμό, το πράττει εκ των έσω. Το ζήτημα είναι ποια διαδρομή θ’ ακολουθήσει στη συνέχεια ο καθένας απ’ αυτούς για να ορίσει το πρόσωπό του, τη φωνή του, με ποιους ποιητές θα συνομιλήσει, ποια στάση θα κρατήσει απέναντι στον κόσμο και στο πραγματικό, απένα­ντι στον εαυτό και στον άλλον, στην ταυτότητα και την ετερότητα της ίδιας της γλώσσας. Αυτή η συνάντηση των νέων ποιητών στην πα­ρούσα ανθολογία πάντως μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί: δείχνει ζωντάνια, δείχνει ορμή, δείχνει ενίοτε γνώση και σίγουρα πάντα αγά­πη για την ποίηση. Κι αν οι συνθήκες δυσκόλεψαν, σε όλα τα επίπε­δα, ίσως είναι υπέρ τους, ίσως η δυσκολία αυτή να φωτίσει αλλιώτικα τη μελλοντική τους διαδρομή, ίσως δώσει άλλη φορά στις βεβαιότητές τους.

Επιλογή: Γιώργος Μπλάνας, Ντίνος Σιώτης.

Εκδόσεις Κοινωνία των δεκάτων