Τα ποιητικά, Τεύχος 1ο, Μάρτιος 2011
Το 1922-23, μέσα σε μια μόλις διετία, είχαν εκδοθεί τέσσερις ποιητικές ανθολογίες νέων ποιητών από νέους ποιητές, σηματοδοτώντας την τάση μιας εποχής. Αν συμπεριλάβουμε και τους νέους πεζογράφους και διευρύνουμε το χρονικό διάστημα, μέσα σε μια δεκαετία είχαμε τότε επτά ανθολογίες. Φαίνεται ότι το γύρισμα του αιώνα, πάντα μεταιχμιακό, στρέφει τους προβολείς στους νέους, ως εκφραστές του νέου. Ή μάλλον, στις εποχές αυτές οι νέοι ποιητές πολλαπλασιάζονται εκφράζοντας αυτή την αγωνία του καινούργιου, αυτή την αναζήτηση, κι επιβάλλουν την παρουσία τους. Όπως και να ’χει, από το 2000 και μετά, λίγο πριν λίγο μετά, παρακολουθούμε μια έξαρση στην ποιητική παραγωγή των νεότερων, η οποία όπως φαίνεται συνεχίζεται αμείωτη. Οι καιροί έχουν βέβαια αλλάξει και δεν χρειάζεται να φτιάξει η ίδια η νέα γενιά τις ανθολογίες της - παρότι σε ένα βαθμό γίνεται κι αυτό υπό μία έννοια στα διάφορα έντυπα και ηλεκτρονικά περιοδικά. Η πρώτη ελληνοαγγλική ανθολογία κυκλοφόρησε το 2009, «Hellenica: το καινούργιο εντός και πέραν της γλώσσας» (Γαβριηλίδης)· λίγο αργότερα ξεκίνησαν να δημοσιεύονται ποιήματα και των νεότερων στο περιοδικό «Απηλιώτης» του ΕΚΕΜΕΛ (www.apiliotis.gr)· ακολούθησε η γαλλική ανθολογία του Μισέλ Βόλκοβιτς (www.publie.net, 2010)· και τώρα έχουμε 30 ποιητές κάτω από 30 χρονών, σε επιλογή Ντίνου Σιώτη και Γιώργου Μπλάνα. Οι νέοι βρίσκονται στο επίκεντρο του ποιητικού πεδίου, αγκαλιάζονται από τους πρεσβύτερους, διεκδικούν την ιδιαιτερότητα τους. Κι όσο κι αν η ποίηση δεν γίνεται πρωτοσέλιδο, ακολουθεί μια σταθερή και βέβαιη πορεία.
Τριάντα νέοι ποιητές λοιπόν, πολύ νέοι κάποιοι, μόλις είκοσι χρονών, κι άλλοι λίγο μεγαλύτεροι, μπορεί να γράφουν και δέκα χρόνια ήδη. Πολλούς από αυτούς τους «παλαίμαχους» τους έχουμε συναντήσει ήδη στις προηγούμενες ανθολογίες, αλλά είναι άλλη η αίσθηση να τους διαβάζει κανείς σε νέο πλαίσιο. Τριάντα διαφορετικές φωνές, καμιά δε μοιάζει με την άλλη, αλλά συγκροτούν όλες μαζί μια εικόνα περί του πώς ορίζεται η ποίηση σήμερα, ποια τα όρια και περιθώριά της, όπως υπογραμμίζει ο Γιώργος Μπλάνας. Οι συλλογικότητες που έχουν διαμορφωθεί όλον αυτόν τον καιρό στο πεδίο της νεότερης ποίησης, στις οποίες συμμετείχαν και αρκετοί από τους νεότατους ποιητές, τονίζουν ακόμη περισσότερο τη διασπορά των τρόπων και των προθέσεων. Αν ισχύει όντως ότι στο σύνολό τους οι τριάντα αυτοί νέοι ποιητές απορρίπτουν έναν εύκολο, φορμαλιστικό μοντερνισμό, τα γεροντίστικα τερτίπια του, όπως διατείνεται ο Μπλάνας, σίγουρα αυτό γίνεται σε διαφορετικό βαθμό για τον καθέναν τους και κυρίως με διαφορετική, μεγαλύτερη ή μικρότερη, επίγνωση. Ενώ εξίσου ισχύει νομίζω ότι όλοι μετέχουν κατά τρόπο ασύνειδο σχεδόν στους τρόπους του μοντερνισμού, που έχει σφραγίσει την ποίηση του 20ού αιώνα.Έτσι, όποια ρομαντική, συμβολιστική, μπητ, ροκ και ραπ τάση εκφέρεται καλώς ή κακώς μοντερνιστικά κι αν αμφισβητεί τον μοντερνισμό, το πράττει εκ των έσω. Το ζήτημα είναι ποια διαδρομή θ’ ακολουθήσει στη συνέχεια ο καθένας απ’ αυτούς για να ορίσει το πρόσωπό του, τη φωνή του, με ποιους ποιητές θα συνομιλήσει, ποια στάση θα κρατήσει απέναντι στον κόσμο και στο πραγματικό, απέναντι στον εαυτό και στον άλλον, στην ταυτότητα και την ετερότητα της ίδιας της γλώσσας. Αυτή η συνάντηση των νέων ποιητών στην παρούσα ανθολογία πάντως μόνο θετικά μπορεί να αποτιμηθεί: δείχνει ζωντάνια, δείχνει ορμή, δείχνει ενίοτε γνώση και σίγουρα πάντα αγάπη για την ποίηση. Κι αν οι συνθήκες δυσκόλεψαν, σε όλα τα επίπεδα, ίσως είναι υπέρ τους, ίσως η δυσκολία αυτή να φωτίσει αλλιώτικα τη μελλοντική τους διαδρομή, ίσως δώσει άλλη φορά στις βεβαιότητές τους.
Επιλογή: Γιώργος Μπλάνας, Ντίνος Σιώτης.
Εκδόσεις Κοινωνία των δεκάτων