Χωρίς προϊστορία, με την ιστορία της να ξεκινά με τον Γιάννη Μαρή, ο οποίος έχει ποικιλοτρόπως επιστρέψει στο προσκήνιο το τελευταίο διάστημα –τα έργα του επανεκδίδονται, ο συγγραφέας και μεταφραστής αστυνομικής λογοτεχνίας Α. Αποστολίδης δημοσίευσε πρόσφατα μια μελέτη για τη δημιουργία του στις εκδόσεις Αγρα, ο αστυνόμος Μπέκας μπήκε σε όλα τα σπίτια χάρη στην τηλεόραση– η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία παρακολουθεί την όξυνση των αντιθέσεων στη νεοελληνική κοινωνία. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η αστυνομική λογοτεχνία θάλλει σε εποχές ανακατατάξεων, κλονισμών, ρήξεων – το σημειώναμε και σε σχέση με τη ρωσική λογοτεχνία πριν από μια επταετία (8.8.2005), το υπογραμμίζαμε και ως προς τις δυσλειτουργίες της σοσιαλδημοκρατίας στις βόρειες χώρες πρόσφατα (1.2.2012). Ερμηνεύοντας τα παρελθόντα και προβλέποντας τα μέλλοντα, η αστυνομική λογοτεχνία μοιάζει να λέει όσα ακόμα δεν μπορούν να ειπωθούν, όπως και η επιστημονική φαντασία.

    Καθώς τα χρόνια περνούν λοιπόν μετά τη Μεταπολίτευση, καθώς η ασύμμετρη παγκοσμιοποίηση εδραιώνεται και η χώρα διαλύεται, η πολιτικοκοινωνική διάσταση στα ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα και διηγήματα ενισχύεται, αναδεικνύοντας την αλληλεπίδραση παρελθόντος και παρόντος. Διαφθορά, αλλοτρίωση, ασφυξία, στρουθοκαμηλισμός, κατάρρευση εν τω μέσω μιας παγκόσμιας κρίσης χωρίς προηγούμενο, όπως φαίνεται, στην Ιστορία. Ενα από τα μονοπάτια της κατανόησης και της ερμηνείας είναι μυθοπλασιακό και ειδικότερα ερευνητικό: η κρίση ως αίνιγμα προς επίλυση και έγκλημα προς εξιχνίαση. Η τιμωρία, απλό επιθυμητό ζητούμενο στον ορίζοντα.

    Σήμερα, η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία δημιουργεί κοινότητες, όπως η Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (από την ιστοσελίδα της οποίας τα βιβλιομετρικά στοιχεία, www. crimefictionclubgr. wordpress. com), κατακτά το κοινό της. Εχει φτάσει σε μια πολύ σημαντική καμπή. Δεν ενδιαφέρει πια η εκθετική αύξηση των τίτλων, ειδικά σε ένα εκδοτικό πεδίο που μετρά τις πληγές του, συχνά οφειλόμενες όχι στην κρίση αλλά στις ψευδαισθήσεις μεγαλείου που το χαρακτήριζαν για πάνω από μία δεκαετία, ερήμην της πραγματικότητας. Ενδιαφέρει η εξέλιξη της φόρμας, το στυλιζάρισμα, οι αναγνωρίσιμοι ήρωες, το προχώρημα των κωδίκων, η επεξεργασία ενός κριτικού ρεαλισμού με συνείδηση των δυνατοτήτων και των ορίων του.

    Διαφορετικά, θα μείνουμε σε ευκολοδιάβαστα κείμενα, σχηματικά, απλουστευτικά, τηλεοπτικά από τη μια, υπερβολικά σοφιστικέ και βαρετά από την άλλη. Κείμενα που δεν μπορούν να ενταχθούν στην ποιοτική λαϊκή λογοτεχνία την οποία έχει ανάγκη η εποχή και το κοινό, και μόνο αυτή, όπως και στις υπόλοιπες χώρες, μπορεί να δώσει τους τίτλους ευγενείας του στο είδος.

Καθημερινή 09-09-2012